دسته‌بندی نشده
وضعیت کارتخوان در ایران
تیر
کارتخوان از سال ۱۳۷۶ وارد ایران شد. در ابتدا تعداد کارتخوانها بسیار محدود بود. اما با شروع به کار سیستم شاپرک در سال ۹۱، تعداد کارتخوانها به طور چشم‌گیری افزایش پیدا کرد. سیستم پرداخت و گردش مالی نقش مهمی در تجارت دارد.
گسترش کارتخوانها تحول شگرفی در اقتصاد و تجارت ایران ایجاد کرد. با وجود کارتخوانها، مردم از همراه داشتن پول نقدی زیاد بی‌نیاز شدند. این مسئله باعث شد سرمایه‌های ذخیره شده در بانک‌ها افزایش پیدا کند و در نهایت به پیشرفت اقتصادی کشور منجر شود. همچنین فراگیر شدن استفاده از کارتخوان موجب تسریع عملیات پرداخت شد. اما افزایش سریع کارتخوانها و فقدان زیرساخت‌های لازم و سیستم نظارتی مناسب، باعث ایجاد هرج و مرج در بازار کارتخوان در ایران شد. اخیرا قوانینی برای ساماندهی کارتخوانها وضع شده است که هنوز به طور کامل اجرا نشده‌اند. در ادامه این مقاله با همه شرایط کارتخوان در ایران آشنا خواهید شد.
ایران؛ دومین کشور پرمصرف کارتخوان!
شاید عجیب به نظر برسد اما ایران از نظر تعداد کارتخوانها، بعد از چین، در رتبه دوم دنیا قرار دارد. آمریکا و ۲۷ کشور اروپایی کمتر از ایران کارتخوان دارند. تعداد کارتخوانها در ایران از نظر جمعیتی هم قابل توجیه نیست. حدود ۹.۸ میلیون کارتخوان در ایران فعال هستند. یعنی به ازای هر ۷ نفر ۱ کارتخوان در بازار فعال است.
این میزان ۴ برابر میانگین جهانی است. زیاد بودن کارتخوانها، تراکنش‌های نامشخص و سهولت کسب و کارهای غیرمجاز را به دنبال دارد. درواقع ضرر اصلی زیاد بودن کارتخوانها به تولیدکنندگان ایرانی و صاحبان کسب و کار داخل تحمیل می‌شود. اما دلیل این تعداد زیاد چیست؟ فرار مالیاتی اصلی‌ترین دلیل برای وجود کارتخوان‌های زیاد است.
حتما مشاهده کرده‌اید که واحدهای صنفی از چند کارتخوان استفاده می‌کند. استفاده از چند کارتخوان، درآمد شفاف و واقعی فعالان تجاری را پنهان می‌کند و آمار اقتصادی را با مشکل مواجه می‌کند. هر چند که شاید پرداخت مالیات خیلی خوشایند نباشد، اما شفاف بودن اقتصاد یک امر ضروری است که فرار مالیاتی آن را غیرممکن می‌کند.
دلیل دوم تعداد زیاد کارتخوانها در ایران، سهولت خرید و دسترسی به دستگاه کارتخوان و وجود کارتخوان‌های قاچاق در بازار است. این مشکل به دلیل عدم وجود قانون رجیستری کارتخوانها در کشور به وجود آمده است. بیشترین قاچاق دستگاه کارتخوان مربوط به دستگاه‌های استوک یا دست دوم است. دستگاه‌های استوک قیمت پایین‌تری دارند و به همین دلیل سهم زیادی در بازار کارتخوان در ایران دارند.
دستگاه‌های کارتخوان قاچاق از مراجع نامشخص وارد می‌شوند و طبیعتا گارانتی و خدمات پس از فروش ندارند. از طرفی تعمیر این دستگاه‌ها کار پیچیده‌ای است و احتمال دارد قطعات آن‌ها به راحتی پیدا نشود. به همین دلیل در صورت خرابی، ممکن است قابل تعمیر نباشند. در نتیجه، کارتخوان قاچاق، با وجود قیمت پایین‌تر، گزینه مناسبی برای کسب و کار نیست.
ساماندهی بازار کارتخوان در ایران
همانطور که گفته شد تعداد زیاد کارتخوان در ایران به یک معضل اساسی تبدیل شده است. بنابراین بانک مرکزی برای ساماندهی وضعیت کارتخوانها اقداماتی را در نظر گرفته است. از جمله این اقدامات می‌توان به دریافت مالیات و الزامی شدن رجیستری دستگاه‌های کارتخوان اشاره کرد.
مالیات دستگاه‌های کارتخوان
یکی از مهم‌ترین موضوعات در مورد کارتخوانها، بحث مالیات است. مطابق قوانین جدید مصوب در مجلس شورای اسلامی، تمامی پذیرندگان دستگاه‌های کارتخوان ملزم به ثبت مالیاتی دستگاه خود در سامانه مالیاتی هستند. مالیات این افراد که اظهارنامه مالیاتی ثبت کرده‌اند، بر اساس بررسی‌های مالیاتی و مطابق قوانین محاسبه می‌شود. اما در صورتی که پذیرندگان دستگاه خود را در سامانه مالیاتی ثبت نکنند، علاوه بر مالیات مشاغل، ملزم به پرداخت مالیات دستگاه کارتخوان نیز هستند. پیش از این شنیده می‌شد که کارتخوان‌هایی که در سامانه مالیاتی ثبت نشده‌اند، غیرفعال خواهند شد؛ اما هنوز خبری از این موضوع نیست.
رجیستری دستگاه‌های کارتخوان
قانون الزامی شدن رجیستری برای بررسی اصالت کالا در سامانه همتا تصویب شد. مزیت رجیستری این است که از واردات غیرقانونی کارتخوانها جلوگیری می‌کند و به خریداران اطمینان می‌دهد که دستگاه آن‌ها کاملا قانونی و معتبر است. بنابراین در صورت بروز مشکلات، خریداران می‌توانند از گارانتی استفاده کنند و مشکل را به صورت قانونی پیگیری کنند. مراکز و شرکت‌های معتبر، بهترین گزینه برای خرید کارتخوان هستند.
مراجع معتبر خرید دستگاه کارتخوان
بدون شک خرید دستگاه کارتخوان از مراجع نامعتبر مشکلاتی به دنبال دارد. فروشندگان نامعتبر، هیچ تعهدی در قبال دستگاه فروخته شده ندارند و هیچ‌گونه خدمات پس از فروشی ارائه نمی‌دهند. فروش این نوع دستگاه‌ها در بازار کارتخوان در ایران رایج بوده است. خوشبختانه با الزامی شدن رجیستری، دستگاه‌های غیرقانونی تا حد زیادی کنترل شده‌اند.
بهترین گزینه برای خرید کارتخوان، کارتخوان‌های آکبند هستند. مراکز و شرکت‌های معتبری برای تهیه کارتخوان آکبند وجود دارد. مراجع قانونی و معتبر، نه تنها اصالت کارتخوان را تضمین می‌کنند، بلکه با ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش، خیال خریداران را آسوده می‌کنند.
مدل‌های رایج کارتخوان در ایران
مدل‌های مختلفی از کارتخوان در بازار موجود است. در ادامه دو مدل رایج کارتخوان در بازار را معرفی می‌کنیم.
- کارتخوان s90: این کارتخوان سیار است و هم به صورت آکبند و هم استوک در بازار وجود دارد. ظرفیت بالای باتری، یکی از ویژگی‌های خوب این دستگاه است که باعث شده به یک گزینه پرفروش تبدیل شود. نمایشگر رنگی با وضوح بالا، وزن کم و پرینتر سریع از جمله ویژگی‌های کارتخوان s90 است. این کارتخوان به چندین حساب بانکی متصل می‌شود و پذیرندگان را از داشتن چند کارتخوان از بانک‌های مختلف بی‌نیاز می‌کند.
کارتخوان s910: این کارتخوان به وسیله سامانه تلفن همراه و در بستر GPRS عملیات‌های بانکی را انجام می‌دهد. دلیل محبوبیت این دستگاه، مصرف انرژی پایین و قدرت بالای نگهداری شارژ باتری آن است. علاوه بر این، سرعت انجام تراکنش‌ها با این دستگاه بسیار بالا و بدون معطلی است. نمایشگر کارتخوان s910 از نوع رنگی است.
کلام آخر
تعداد زیاد کارتخوانها در ایران موجب هرج و مرج در سیستم پرداخت و گردش مالی کشور شده است. مجلس شورای اسلامی برای ساماندهی کارتخوانها قانون رجیستری و مالیات کارتخوانها را به تصویب رسانده است. دریافت مالیات از کارتخوان هنوز به طور جدی عملی نشده است. اما با اجرایی شدن قانون رجیستری، نابه‌سامانی کارتخوانها تا حد بسیار زیادی حل شده است. اما همچنان کارتخوان‌های قاچاق و استوک سهم زیادی در بازار کارتخوان در ایران دارند.
کارتخوان‌های قاچاق نه تنها گارانتی و خدمات پس از فروش ندارند، بلکه ممکن است در صورت خرابی تعمیر نشوند. در نتیجه بهتر است دستگاه کارتخوان را از یک مرکز معتبر و به صورت آکبند تهیه کنید تا از خدمات پس از فروش و گارانتی بهره‌مند شوید.
