مجله
سامانه شاپرک چیست؟
فروردین
امروزه خدمات پرداخت آنلاین به نیازی جدی برای جامعه تبدیل شده است. تجارت الکترونیک خدماتی در حوزه مالی مانند پرداخت و تسویه ارائه می‌دهد. تمامی افرادی که از خدمات آنلاین پرداخت، حتی کارت کشیدن در فروشگاه‌ها، استفاده می‌کنند، در شمار مصرف کنندگان تجارت الکترونیک هستند.سرعت انجام این خدمات الکترونیک، باعث شده تا محبوبیت زیادی بین مردم پیدا کنند. رفته رفته با افزایش کاربران، نیازهای دیگری مانند افزایش امنیت به وجود آمده است. سامانه شاپرک در راستای رفع این نیازها تشکیل شده است.
در این مطلب به تعریفی از این سامانه، هدف‌ها و پرداخت یارهای آن می‌پردازیم.
سامانه شاپرک
در هر بار استفاده از تراکنش‌های بانکی از دستگاه کارتخوان، لوگوی سامانه شاپرک دیده می‌شود. مهم نیست کدام بانک یا چه دستگاه کارتخوانی خدمات ارائه می‌کنند، لوگوی شاپرک در همه آنها وجود دارد.
شاپرک مخفف کلمات، شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی است. این شبکه در واقع نقش واسطه را انجام می‌دهد. بانک مرکزی، شبکه‌های بانی و شرکت‌هایی که خدماتی در زمینه پرداخت الکترونیک ارائه می‌دهند نیاز به واسطه‌ای دارند تا دستگاه‌های پایانه فروش یا همان posها را مدیریت کنند و این کار توسط سامانه شاپرک انجام می‌شود.
وظایف سامانه شاپرک
دستگاه‌های پز خیلی سریع راه خود را به مغازه‌ها باز کردند. از سال 1383 به بعد و طی 10 سال گذشته، به ندرت فروشگاه یا ارائه‌دهنده خدمتی را می‌توان پیدا کرد که از دستگاه کارتخوان استفاده نکند. با بالا رفتن تعداد دستگاه‌های پرداخت، نیاز به سازمانی برای مدیریت آنها بیشتر شد. برای مدیریت این پرداخت‌ها و امور مربوط به آنها سامانه ای به نام شاپرک تشکیل شد. این سامانه به طور دقیق، هوشمندانه و مداوم به نظارت بر پرداخت‌های الکترونیکی می‌پردازد.
- اولین وظیفه سامانه شاپرک، مدیریت دستگاه‌های کارتخوان و تنظیم خدماتی از بانک‌های مختلف در این کارتخوان‌ها است.
- شرکت‌های ارائه کننده خدمت برای ادامه فعالیت خود نیاز به مجوز دارند که این مجوز توسط شاپرک ارائه می‌شود. این کار باعث حفظ امنیت در تراکنش‌ها و پرداخت‌ها می‌شود. قوانین بانک مرکزی باید توسط تمامی ارائه دهندگان خدمت رعایت شود، در غیر این صورت مجوز آنها باطل می‌شود.
- از سال 1394 سامانه شاپرک برنامه جدیدی برای ارائه انتشار گزارش از تراکنش‌ها ارائه کرد. اصلی‌ترین هدف این کار اطلاع‌رسانی در تمام کشور است. این کار باعث برنامه‌ریزی بهتر و عملکرد بهتر می‌شود.
- شرکت‌های پرداخت یار نیاز دارند تا برای ادامه فعالیت مجوز داشته باشند. شرکت‌هایی که پذیرش و پرداخت را غیرمستقیم ارائه می‌دهند، پرداخت یار یا PSP می‌گویند.
- کارتخوان‌های سیار یا موبایلی در سامانه شاپرک تایید می‌شوند. کارتخوان‌ها در حال حاضر جایگاه بسیار خوبی در بین مردم پیدا کرده‌اند. این دستگاه‌ها باید برای ادامه فعالیت توسط دستگاه شاپرک تایید شوند.
- امنیت مسئله بسیار مهم در تراکنش‌ها است. شاپرک در مقابل این تراکنش‌ها، نظارت و کنترل ویژه و جامعی دارد. سامانه شاپرک اگر تخلف یا مورد مشکوکی در این تراکنش‌ها ببیند، قدرت لغو درگاه پرداخت متخلف را دارد.
- افراد برای اینکه درخواست خود را به طور رسمی ثبت کنند باید به سامانه شاپرک مراجعه کنند. شاپرک بعد از ثبت درخواست این افراد را به شرکت‌های psp که مورد تایید خودش است می‌فرستد. بعد از اینکه تاییده به سامانه شاپرک برگشت داده شد، افراد می‌توانند فعالیت خود را شروع کند.
اهداف سامانه شاپرک
پیش‌تر درباره وظایف شاپرک نوشتیم. در ادامه به اهداف آن می‌پردازیم.
- هدف سامانه شاپرک ایجاد رقابت عادلانه است.
- به‌روزترین خدمات در زمینه پرداخت الکترونیک را ارائه می‌دهد.
- نظارت و مدیریت هوشمندانه‌ای بر شبکه دارد و به شرکت‌های پرداخت یار یا psp ها کمک می‌کند.
- سخت‌افزار و نرم‌افزار خود را توانمند می‌سازد.
- امنیت را در فضای پرداخت استانداردسازی می‌کند.
معرفی پرداخت یارهای سامانه شاپرک
پرداخت یار‌ها هنگامی به وجود آمدند که نیازمندی‌های زیادی در پی افزایش کسب و کارهای آنلاین ایجاد شدند. بانک مرکزی با ایجاد این مجموعه امور پرداختی و ارائه خدمات برای کسب و کارها را سرعت بخشید. در قوی‌ترین سوییچ هایPSP مانند پرداخت نوین، ایران کیش و پاسارگاد، دستگاه‌ها فعال سازی می‌شوند. در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
پرداخت یار پرداخت نوین
هدف شرکت پرداخت نوین در ابتدای تاسیس در سال 1385 ارائه خدمات و گسترش شبکه‌های حوزه پرداخت الکترونیک بود. در ادامه با کسب تجربه، خدمات جدیدی مانند راه اندازی دستگاه‌های خودپرداز و پرداخت با تلفن همراه و درگاه‌های آنلاین را ارائه می‌کند. این شرکت دارای مجوز بانک مرکزی بوده و با استفاده از راه حل‌های نو، زیر ساخت‌هایی در کسب و کارهای دیجیتال ارائه می‌کند.
پرداخت یار ایران کیش
در سال 1382 شرکت ایران کیش، با نیازسنجی در حوزه خدمات الکترونیک ایجاد شد. از همان ابتدا با هدف ارائه خدماتی مانند صدور کارت و فعالیت در حوزه بیمه و بازار مالی کار خود را آغاز کرد. در سال 1385 بانک مرکزی مجوزی مبتنی بر فعالیت پرداخت یاری این شرکت صادر کرد و در حال حاضر یکی از معبرترین شرکت‌های PSP در خاورمیانه است.
پرداخت یار پاسارگاد
پرداخت یار پاسارگاد خدماتی از شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد است که از بانک مرکزی مجوز لازم را دارد. این شرکت از زیرمجموعه شرکت‌های گروه مالی پاسارگاد است که در سال 1384 شروع به فعالیت کرده است. این شرکت با ایجاد بستری که از ابزارهای نوین بهره گرفته است، خدمات الکترونیکی ارائه می‌دهد.
تفاوت شاپرک و شتاب
شبکه شتاب و سامانه شاپرک در کنار شباهتی که به یکدیگر دارند، تفاوت بسیاری از لحاظ عملکرد نیز دارند. شاپرک همانند شتاب رابطه‌ای بین پایانه‌های پرداخت و شبکه‌های بزرگتر است. هر تراکنشی که در سامانه‌ای بانکی صورت بگیرد از شبکه شتاب عبور می‌کند، اما از سامانه شتاب و pspها عبور نمی‌کند. تراکنش‌هایی که از سامانه‌های psp عبور کند، همگی مربوط به سامانه شاپرک هستند.
سخن آخر
در حال حاضر، افراد زیادی از امکانات خدمات الکترونیک استفاده می‌کنند. تراکنش‌های طی روز آنقدر زیاد است که مدیریت تمام و کمالی را می‌طلبد. سامانه شاپرک با ارائه خدمات در این حوزه سعی در امن کردن فضای تجارت الکترونیک دارد تا افراد با آسودگی از این خدمات استفاده کنند.
